Wielka wizja firmy

Wśród pracowników widać było poruszenie. Wszyscy wiedzieli, że na corocznym kongresie, zostanie ogłoszona wizja firmy, jej nowy kierunek i projekty. Mają one sprawić, że organizacja znów będzie liczyć się na rynku, a może nawet wyprzedzi konkurentów. Będzie to dzień, w którym szczególnie zabłyszczy nowy prezes spółki, powołany zaledwie pół roku temu. Pracownicy mają nadzieję na powiew świeżości i zastrzyk motywacji, co jego doświadczenie zdaje się obiecywać – czterdzieści lat pracy w różnych międzynarodowych korporacjach, w tym piętnaście na stanowiskach dyrektorskich i pięć jako prezes.

W wielkim dniu wszystko było zorganizowane z pompą. Dużo kolorów, wszędzie logo firmy, a w sali konferencyjnej – olbrzymi ekran, przepastna scena i światło skierowane w ten jeden punkt, w który wzrok wlepiali wszyscy obecni na widowni.

A wśród nich ty i ja. Siedzimy obok siebie wygodnie w pierwszym rzędzie, z głowami zadartymi lekko do góry, żeby widzieć scenę. Oboje nie możemy doczekać się wystąpienia prezesa. Czujesz ten ścisk w żołądku i serce bijące nieco szybciej na samą myśl o tym co się zaraz stanie? U ciebie to stres czy ekscytacja?

Nagle zapada kompletna cisza, milkną wszystkie rozmowy, którymi wypełniona była sala. Na scenę wchodzi on. Powoli przemierza bezkres firmowej sceny. Jego sceny. To jego wielki dzień i wielki dzień dla nas wszystkich. Dochodzi do środka i podchodzi do… podium? Przecież przed chwilą go tam nie było. Nieistotne. Tylko dlaczego prezes trzyma w ręku pogięte kartki? Odłożył je na podium. Hmm… trochę ma za duży garnitur i dość niechlujnie się prezentuje. Ale to nic, może właśnie tym mocniejszy będzie efekt jak zacznie mówić. Będziemy słuchać jak zahipnotyzowani.

– Szanowni… yyy… państwo. Witam bardzo… yyy… serdecznie.

Albo i nie będziemy… Monotonny, godzinny monolog, który nastąpił później, uśpił niejednego słuchacza. Tobie też powieki opadły kilka razy, widziałem! Mówca używał skomplikowanego słownictwa, które nie miało nic wspólnego z żargonem funkcjonującym w firmie. Kilka razy zrobił pauzy, które z początku wydawały się zaplanowane, ale gdy niemiłosiernie się przedłużały, jasnym było, że się zgubił. Były dwa takie momenty, że zaśmiał się, więc my (ci którzy nie spali) z grzeczności również, mimo że kompletnie nie rozumieliśmy dowcipu. A ta metafora psa jedzącego rabarbar? Co ona w ogóle miała znaczyć? I dygresje – ratunku, jak dużo ich było! Kompletnie nie zrozumieliśmy ich znaczenia. Niby coś powiedział o dwóch nowych projektach, tylko czy my jesteśmy na nie gotowi? Nie do końca też wiem, jak są związane z naszym biznesem.

To jest nasz wybawca? Lider, który ma nas porwać do działania i rozwoju firmy? Jesteśmy zgubieni! A co ty sądzisz?

Znasz to?

Ten przypadek jest dość ekstremalny, ale jakbyś miał się cofnąć do tego tekstu i policzyć, ile z opisanych w nim cech jesteś w stanie przypisać liderom w swojej organizacji, to bardzo byś się załamał czy tylko trochę? A może jesteś szczęśliwcem, który nie spotkał się z takimi przypadkami? W tym wypadku gratuluję świetnego pracodawcy.

Tak czy siak, warto wiedzieć, że takich sytuacji jak ta opisana, można uniknąć – każdy lider powinien kształcić się w sztuce wystąpień publicznych. Co można robić, żeby być lepszym mówcą dowiesz się z wielu artykułów na tym blogu, a teraz chciałbym ci pokazać, jak ważne w działaniach liderów są przemówienia. Jeśli jesteś liderem, aspirujesz do bycia nim, to zachęcam cię do lektury. Jeśli masz w otoczeniu liderów, którzy wykazują cechy ze wstępu tego artykułu, podeślij im go jako argument ku temu, żeby rozwijali swoje umiejętności prezentacyjne.

Przekazanie wizji

Wizja w organizacjach jest bardzo ważna, bo nadaje im kierunek. Można wiedzieć, co się dzieje w poszczególnych projektach, ale wizja (misja, why, jakkolwiek ją nazwiesz), powinna tłumaczyć te działania. Idealnie jak jest jasno spisana, ale często firmy na swoich stronach mają podane tylko jakieś generyczne zdania, które nie mają większego znaczenia. A przemówienie może tutaj bardzo pomóc. Dobrze przygotowane przemówienie wizyjne nawiąże do wartości firmy, wyznaczy kierunek jej rozwoju, ale będzie też czerpać z kultury organizacji. I, co bardzo ważne, wzbudzi emocje w słuchaczach! Dużo trudniej jest to zrobić w formie pisanej, bo ciężko jest wtedy pokazać pasję i energię, które łatwo jest pokazać na scenie. Takie wystąpienie można nawet nagrać i umieścić na stronie zamiast (albo oprócz) tej pięknie (lub generycznie) spisanej wizji.

Emocje

Pisząc maila, bardzo łatwo wzbudzić radość w czytającym, kiedy masz do przekazania, że „od teraz pracujemy tylko cztery godziny dziennie”. Każdy się ucieszy. Ale co kiedy do przekazania są bardziej skomplikowane wieści? Albo takie, przy których pojawia się wątpliwość czy są pozytywne czy negatywne?

Wielu ludzi nie znosi spotkań i doskonale to rozumiem. W erze, kiedy są one organizowane dla samego faktu ich odbębnienia, a osoby je prowadzące są nieprzygotowane i przynudzają, naprawdę nie dziwię się. Są jednak tematy, które warto poruszać twarzą w twarz. Albo twarzą w twarze. Wtedy dobrze przygotowane przemówienia są nieocenione. Nie tylko pozwalają nie zanudzić, ale wręcz zaciekawiają, inspirują do działania i wzbudzają emocje.

Emocje są kluczowe w wystąpieniach publicznych (jest to szeroki temat, który w przyszłości opiszę szczegółowo) i w zależności od naszego celu, warto wzbudzać w słuchaczach więcej niż tylko radość. Nie mówię, że zaraz należy zabierać ludzi na emocjonalną kolejkę górską, ale czasem sama piękna wizja przyszłości może zmotywować do działania mniej niż strach przed tym co się stanie, jeśli firma będzie dalej podążać w złym kierunku.

Opowiadanie osobistych historii

Jednym z narzędzi, które świetnie pomagają wywoływać emocje są historie, w szczególności te osobiste. Umiejętnie opowiedziana historia potrafi zdobyć wśród pracowników zrozumienie dla zmian organizacyjnych, zdobyć serce klienta lub po prostu zainteresować do słuchania dalszej części przemówienia.

No właśnie. Przemówienia. Bo czy zdarzyło ci się kiedyś czytać osobiste historie wysłane przez prezesa do pracowników mailem? Pewnie ekstremalnie rzadko. To po prostu dziwne i nieefektywne, bo w mailach dąży się do jak najkrótszej formy.

Przemówienia kontra maile

Inna sprawa, że nie wszyscy czytają wszystkie maile. Więc co jeśli wyślesz cudownie skomponowanego maila do swoich pracowników, a część z nich go nawet nie otworzy. Inni otworzą i przerażą się jego długością. Jeszcze inni przeczytają i nie zrozumieją (albo co gorsza zrozumieją źle). Nie mówię, że każdy chętnie będzie słuchał twojego przemówienia, zwłaszcza jeśli ma dużo pracy, ale jeśli słyniesz w firmie z tego, że jesteś dobrym, konkretnym mówcą (no, do tego trzeba dojść), to czemu nie?

Wtedy masz szansę przekazać dużo więcej informacji niż ludziom chciałoby się czytać w mailu. Przekażesz emocje, osobiste historie, ale też swoją wiedzę. Pracownicy często odkładają na później wiadomości, które nie dotyczą ich bieżącej pracy. Ciężej odłożyć takie przemówienie.

Zaufanie jest kluczowe

Żeby to wszystko działało tak pięknie, to pracownicy muszą ci najpierw ufać. Nie będę zagłębiał się w metody zdobywania zaufania – jest ich wiele, ale chciałbym zauważyć, że przemówienia są jedną z nich. Kiedy ludzie widzą cię na żywo, kiedy mają okazję odpowiedzieć uśmiechem na twój uśmiech, posłuchać tego, co masz do powiedzenia (jeśli mówisz z sensem oczywiście), to po prostu będą ci bardziej ufać. Nie zastąpi to wciąż bycia szczerym, realizacji zapowiedzianych planów czy bycia na froncie z pracownikami, ale jest dla nich świetnym wsparciem.

Daj się poznać

Kontakt bezpośredni daje też szansę twoim pracownikom na to, żeby cię poznali. Jesteś energiczny czy stonowany? Lubisz się rozgadywać czy mówisz zwięźle? Masz poczucie humoru czy jesteś poważny? Oczywiście dobrze przygotowane przemówienie nie ujawni cię w pełni (gaduły nie mają ze mną dobrze, jak przygotowuję ich do wystąpień), ale musi być w nim przynajmniej cząstka ciebie – autentyczność i naturalność są kluczowe.

Ciężko jest spotykać się regularnie z wszystkimi pracownikami indywidualnie, żeby dać im możliwość poznania cię, a przemówienia do większych grup dają na to szansę. Mniej efektywnie niż spotkanie jeden na jeden, ale zdecydowanie lepiej niż maile.

Szansa na wytłumaczenie wątpliwości

Pytania można zadawać oczywiście mailowo, ale kiedy po trzeciej odpowiedzi wciąż nie rozumiesz o co chodzi, dzwonisz. W trakcie przemówienia łatwiej jest tłumaczyć, bo masz więcej kanałów komunikacji do wykorzystania – możesz odpowiednio moderować głosem i gestykulować, a to pomoże twojemu odbiorcy zrozumieć, co masz na myśli. Jeśli tutaj po trzeciej odpowiedzi wciąż nie rozumiesz, trafi ci się osobiste spotkanie z mówcą.

I co ty biedny liderze możesz zrobić, żeby wykorzystać ten potencjał?

Oczywiście musisz trenować, żeby być lepszym mówcą.

Możesz uczyć się samemu (ja sam w dużej mierze jestem samoukiem!), czytając książki (już niedługo post o tym), artykuły (np. na moim blogu) oraz przede wszystkim szukając dla siebie okazji do występowania przed ludźmi (spotkania w firmie, konferencje).

Inną drogą jest poprosić o wsparcie dział komunikacji. Zdarzało mi się już pracować z prezesami firm, gdzie sporą robotę wykonałem najpierw z działem komunikacji, a dopiero potem z samym zainteresowanym. Pracownicy tego działu kolektywnie są w stanie stworzyć dla ciebie przemówienie albo wesprzeć cię w jego tworzeniu.

Zatrudnienie trenera przemawiania też jest dobrym rozwiązaniem – pracujesz wtedy z ekspertem, który pomoże ci osiągnąć twoje cele jako mówcy. Dobry trener podsunie ci mnóstwo pomysłów na to, jak napisać i wygłosić twoje przemówienie w taki sposób, żeby publiczność była zachwycona i żebyś ty pozostał sobą.

Rozwinięciem poprzedniego przypadku jest zatrudnienie speechwritera, czyli osoby, która napisze przemówienie za ciebie. Wciąż wymaga to pracy z tobą, bo taka osoba musi poznać twoje cele, osobowość (przynajmniej trochę) oraz twoją organizację, ale i tak zaoszczędzi czas, który poświęciłbyś na pisanie przemówienia samemu.

Kiedy zaczynasz?

Najtrudniej jest zacząć. Bo to wszystko tak cudownie wygląda, ale przecież nie masz czasu poszukać. No to proszę: michal@biuromowcow.pl. Nie musisz dalej szukać, po prostu do mnie napisz, a ja znajdę dla ciebie odpowiedniego trenera lub speechwritera.